Neen aan het rekeningrijden

In de Senaat werd een wetsontwerp voorgelegd dat een eerste stap is op weg naar rekeningrijden. Weliswaar is dit momenteel een zeer beperkte wetgevende maatregel die wordt genomen, maar VB-senator Anke Van dermeersch vreest dat hiermee een weg wordt opgegaan die niet gewenst is. Rekeningrijden is immers asociaal en discriminerend, waarvoor op termijn vooral – en weeral eens! – de werkende Vlamingen zal moeten opdraaien.

Ontwerp van bijzondere wet houdende wijziging van de bijzondere wetten van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen en 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten en opheffing van de wet van 27 december 1994 tot goedkeuring van het Verdrag inzake de heffing van rechten voor het gebruik van bepaalde wegen door zware vrachtwagens, ondertekend te Brussel op 9 februari 1994 door de Regeringen van het Koninkrijk België, het Koninkrijk Denemarken, de Bondsrepubliek Duitsland, het Groothertogdom Luxemburg en het Koninkrijk der Nederlanden, en tot invoering van een Eurovignet overeenkomstig richtlijn 93/89/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 25 oktober 1993, ingevolge de invoering van de kilometerheffing (Stuk 5-2354)

Wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, inzake de aftrekbaarheid van gewestelijke belastingen, heffingen en retributies (Stuk 5-2368) (Evocatieprocedure)

Algemene bespreking

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). – Over het ontwerp van bijzondere wet en over het wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 wil ik absoluut het woord nemen, omdat het onderdelen zijn van een groter geheel dat moet leiden tot de invoering van de kilometerheffing. Het ontwerp van wet is niet zo spectaculair: het strekt ertoe een juridisch kader te scheppen voor de hervorming van de verkeersbelasting. In principe heb ik daartegen geen bezwaar; alles hangt er evenwel van af welke richting de hervorming uitgaat.

Hier gaat het nu evenwel om de mogelijkheid voor de Gewesten om een kilometerheffing in te voeren en daarmee kan ik niet akkoord gaan. Mocht ik zelf over de hervorming van de verkeersbelasting kunnen beslissen, dan zou ze een andere richting uitgaan. Ik weet wel dat in januari 2011 een politiek akkoord is gesloten om een kilometerheffing in te voeren voor vrachtwagens van minstens 3,5 ton en om de belasting op lichtere vrachtwagens te hervormen. De hervorming van de verkeersbelasting evolueert naar de vervanging ervan door een autonome gewestbelasting, met name de kilometerheffing, die eigenlijk een retributie is voor het gebruik van de infrastructuur.

Dankzij het nieuwe juridische kader kan men ook afzien van de inning van het Eurovignet door de Gewesten en wordt onze wetgeving in overeenstemming gebracht met een Europese richtlijn van 1999 die verbiedt dat tolrechten worden geheven voor het gebruik van eenzelfde infrastructuur als waarvoor ook al een retributie wordt geheven. Met onderhavige ontwerpen wil men daar nu een mouw aan passen. Op zich is daarmee niets mis, maar het is een kleine stap op de lange weg naar de invoering van de kilometerheffing of het rekeningrijden. En dat is geen gunstige ontwikkeling.

Mijns inziens wordt het bijzonder moeilijk om het rekeningrijden praktisch te verwezenlijken en bovendien is rekeningrijden asociaal en discriminerend omdat het vooral de actieve bevolking treft, namelijk de werkende Vlaming met een laag of gemiddeld inkomen.

Momenteel worden natuurlijk alleen vrachtwagens van minstens 3,5 ton en lichtere vrachtwagens geviseerd, maar ik vrees dat op termijn ook op personenwagens wordt gemikt. Ik vrees ook dat het basistarief van 3 cent per kilometer, waarmee men wil beginnen, in 2018 uiteindelijk zal uitkomen op een gemiddelde van 6,7 cent, zoals voorspeld. Het basistarief dat nu geïnd zal worden, zal later kunnen uitmonden in een spitsuurtarief. Het is onduidelijk voor welke wegen uiteindelijk een kilometerheffing zal worden ingevoerd. Zullen het alleen autosnelwegen zijn of later ook secundaire wegen?

Kortom, men begint men een heel kleine heffing, maar uiteindelijk zal de werkende Vlaming de rekening moeten betalen. Ik vraag mij ook af wat de impact van de invoering ervan voor vrachtwagens vanaf 3,5 ton en voor lichtere vrachtwagens zal zijn voor de transportsector. De rekening zal volgens mij doorgeschoven worden naar de eindconsument.

Men zegt dikwijls dat de mobiliteit milieuvriendelijk moet zijn, maar volgens mij kan men dat niet afdwingen met een kilometerheffing. Pendelaars die op een afgelegen plaats wonen en zich niet eenvoudig met het openbaar vervoer kunnen verplaatsen, kunnen niet kiezen voor een meer milieuvriendelijke weg en zullen dus moeten betalen. Ook het effect op de verkeersstromen is niet voldoende onderzocht om te weten of het efficiënt zal zijn.

Daarom zullen wij tegen het ontwerp van bijzondere wet en het wetsontwerp tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, inzake de aftrekbaarheid van gewestelijke belastingen, heffingen en retributies stemmen, vooral wat de mogelijkheid tot het invoeren van een kilometerheffing betreft. Het rekeningrijden is nu eigenlijk al een feit. Wie een auto koopt, betaalt immers van de eerste tot de laatste dag: belasting op de aankoop van het voertuig, belasting op de inverkeerstelling, de jaarlijkse verkeersbelasting, en de zware belasting op brandstof. Dat is een verkapte vorm van kilometerheffing. We kunnen dan ook niet akkoord gaan met dit ontwerp.