Schijnechtscheidingen

In juni van dit jaar werd tijdens een raadscommissie door de schepen van sociale zaken gesteld dat zij vermoed dat er zich ook in Antwerpen schijnechtscheidingen voordoen.

Er bestaat in ons land een circuit dat schijnechtscheidingen organiseert. Het zou om een systeem gaan waarbij OCMW-uitkeringsgerechtigde echtparen om ‘dringende en voorlopige maatregelen’ of een scheiding van tafel en bed vragen.

Dat statuut kan als een voorstadium voor een echtscheiding beschouwd worden. De twee partners worden dan door het OCMW als alleenstaand behandeld, waardoor ze twee uitkeringen en huurtoelagen krijgen. Het blijkt ook dat er nogal veel ‘Nederlandsonkundigen’ een beroep doen op deze procedure, wat opmerkelijk is omdat het uiteindelijk gaat om erg juridische ‘technische’ kennis.

Verder vindt men dit fenomeen ook bij gepensioneerden die wanneer zij voormeld systeem toepassen, scheiden van tafel en bed, aldus ook meer pensioen krijgen als alleenstaande gepensioneerde.

In antwoord op een schriftelijke vraag hierover stelt schepen van sociale zaken, M. De Coninck, dat zowel raadsleden als maatschappelijk werkers geregeld problemen signaleren met klanten die valse verklaringen afleggen en misleidende informatie geven. Dit kan gebeuren tijdens het sociaal onderzoek, maar ook tijdens de eigenlijke hulpverlening. Om dit aan te pakken heeft de stad Antwerpen een Controle- en Inspectiedienst, die echter geen systematische registratie van het aantal schijnechtscheidingen heeft.

De schepen hoopt door huisbezoeken af te leggen, vaststellingen te verrichten en een sociaal administratief onderzoek uit te voeren, bewijzen te verzamelen van fraude. Dit gebeurt op vraag van maatschappelijk werkers, het bijzonder comité (samengesteld uit raadsleden), de algemeen secretaris of anderen. Daarnaast verricht de voormelde dienst onderzoekswerk voor het beleid en gaat samenwerking aan met andere controle- en inspectiediensten.

Tijdens de ‘onderzoeksfase’ verricht de maatschappelijk werker van de Controle- en Inspectiedienst (CI-dienst) tussen 5 en 22 uur huisbezoeken, observaties en bezoeken aan de tewerkstellingsplaats. Verder vergelijkt hij gegevens van verschillende officiële instanties (rijksregister- en kruispuntbank …). Hij legt contacten met externen om te achterhalen in hoeverre het dossier strookt met de werkelijkheid.

De CI-dienst maakt dan een verslag en een advies over aan de begeleidende maatschappelijk werker en de hoofdmaatschappelijk werker van de klant. Zo kan het sociaal centrum acties ondernemen.

Uit cijfergegevens betreffende de woonstcontroles (in de cijfers van de woonstcontroles zitten alle vormen van woonstcontrole vervat. Dus zowel schijnscheiding als postadres of samenwoonst met een partner zonder huwelijksband. Deze cijfers zijn exclusief andere controles en inspecties) blijkt dat de CI-dientst in 2006 196 dossiers onderzocht waarvan er 72 woonstcontroles waren.

Hiervan werden er 28 met gevolg* afgesloten. (*gevolg = hulp geweigerd, steun geschrapt, of steun herzien)

In 2007 werden van de 239 door CI onderzochte dossiers, waarvan 98 woonstcontroles, 29 met gevolg afgesloten.

In 2008 werden van de 251 door CI onderzochte dossiers, waarvan 76 woonstcontroles, 20 met gevolg afgesloten. In 14 dossiers is het onderzoek momenteel nog lopende.

In 2009 tot 13/07/2009 werden van de 142 door CI onderzochte dossiers, waarvan 46 woonstcontroles, tot heden 8 met gevolg afgesloten. In 30 dossiers is het onderzoek nog lopende.

Uit het antwoord van de bevoegde schepen blijkt dus duidelijk dat er zich wel degelijk een gestaag groeiend fraude probleem voordoet in Antwerpen.