Begrotingsaanpassing 2021

Tussenkomst nav BA2021 in plenaire vergadering van 7 juli 2021

Dit jaar is qua begrotingscontrole een bijzonder jaar.
De begrotingsaanpassing is dit jaar light en dus inhoudelijk beperkt tot technische aanpassingen (BA-light).
In die zin is de aanpassing een echte aanpassing, met name aan de gewijzigde parameters voor het berekenen van de ontvangsten en het verfijnen, bijstellen van aanvankelijke ramingen in functie van de meest recente cijfers en parameters.

Parameters
U weet, mijnheer de minister, dat ik erg kritisch ben over de parameters, dat heeft u tot uw grote ergernis in het verleden al meermaals kunnen vaststellen.
Belangrijke algemene vaststelling over de parameters is nu dat er deze keer wordt uitgegaan van meer realistische parameters van economische groei en inflatie.
Vooral de verwachte groei van het bbp (brutto binnenlands product) met 6,5% was bijzonder optimistisch. Nu wordt een groeicijfer van 4,1% gehanteerd tot mijn tevredenheid.
Ik begrijp dat wel dat de Vlaamse overheid hier veeleer een “afnemer” is van de cijfers dan wel een opsteller, maar ik ben hier toch meer blij mee dan de vroegere parameters.

Taks Shift
Waar ik minder blij mee ben is de vaststelling dat de gecumuleerde impact van de Taks Shift werd aangepast van initieel 852,1 miljoen naar 863,8 miljoen.
En in de toelichting bij deze begrotingsaanpassing stelt u dan dat dit bedrag ten goede komt aan de Vlaamse belastingbetaler.
Da’s juist, maar u vertelt er wel niet bij dat dit volledig gefinancierd met schuld.

En vermits wij al met een aanzienlijk tekort zitten, maakt dit het tekort nog 863 miljoen groter. Dat komt dus bovenop de schuld.
Eigenlijk was of is er helemaal geen geld om deze Taks Shift te doen want gans die Taks Shift is absoluut niet budgettair neutraal en ooit zal de Vlaming wat hij nu zogezegd krijgt toch moeten betalen want het zit nu in de schuld.

Een federale maatregel, van N-VA, wordt dus door Vlaanderen, met de N-VA, betaald.
M.a.w. wat de Vlaamse belastingbetaler vandaag ontvangt mag hij morgen terugbetalen of, erger, mogen zijn kinderen of kleinkinderen terugbetalen. Daar kan ik dus echt niet mee akkoord gaan.

Vastgoedprijzen
Wat mij ook opvalt in deze begrotingsaanpassing is de stijging met 7,7% van de ontvangsten uit verkooprecht of registratierechten.
De vastgoedprijzen stegen al met 5,6% ipv de 2% daling die u ons vooropstelde bij de begrotingsopmaak.

Nochtans was de zogezegd verwachte daling van de vastgoedprijzen, naast de lage rentevoeten, een van de argumenten voor het afschaffen van de Woonbonus.

Ik kan dus enkel maar concluderen dat het duurder wordt om een eigen woonst te verwerven sinds de afschaffing van de woonbonus en dat die afschaffing van de woonbonus enkel maar een positieve maatregel was voor de begroting op zich.
Voor de, vooral jonge, Vlaamse burgers wordt het een bijzonder duur kostenplaatje. Wat begrotingsmatig positief is, is het daarom niet beleidsmatig. Daar is de afschaffing van de woonbonus helaas een mooi voorbeeld van.

Relanceplan Vlaamse Veerkracht
Mijnheer de minister, ik verwacht van u dat u dus niet enkel zorg draagt voor onze financiën en begroting, maar dat u ook een adequaat begrotingsbeleid voert in het belang van de Vlamingen.

Vlaanderen heeft het moeilijk, wij kreunen onder de gevolgen van de Corona-pandemie en we hebben hulp nodig… over dus naar het Relanceplan van de Vlaamse regering.
De Vlaamse regering heeft een relanceplan Vlaamse Veerkracht van 4,3 miljard, dat voor 2,255 miljard wordt gefinancierd door Europa en dat is goed, dat is nodig.

Ik heb hier toch wel 2 belangrijke bedenkingen bij:

1) De Vlaamse regering verwacht, zoals we kunnen opmaken uit deze begrotingsaanpassing, voor het relanceplan uitgaven te doen ten belope van 2 miljard vereffeningskrediet.
Vraag is of de Vlaamse regering van de Europese Unie toezeggingen heeft over de uitbetaling van dit bedrag van 1,048 miljard aan betalingskrediet.
De Vlaamse regering gaat uit van betalingen van de EU voor 1,048 miljard. Maar blijkbaar heeft u daarover geen enkele toezegging van de EU. Het bedrag is een eigen idee van de Vlaamse regering, meer niet.

Ik wil hierbij toch ook wel opmerken dat de EU reeds herhaaldelijk heeft gesteld dat er geen betalingen zullen zijn voor juli 2021 en dat dit steeds in schijven zal zijn.

En als dus de EU effectief in 2021 enkel maar een schijf uitbetaald, dan betekent dit voor de Vlaamse begroting geen ontvangst van 1,048 miljard.
Het zal dan 293,1 miljoen zijn en geen 1,048 miljard, namelijk maar 13% van het Vlaamse aandeel van 2,255 miljard, zijnde 293,1 miljoen en dus nogmaals…geen 1,048 miljard.

Dit verschil zal, indien effectief 2 miljard wordt vereffend dit jaar, aanzetten tot een bijkomende schuldfinanciering. Een bedrag dat nog niet is voorzien in de huidige schuldopbouw.

2) Ten tweede stel ik mij ook vragen bij de doelmatigheid van het Vlaamse relanceplan.
Wanneer in het eerste jaar van het plan al wordt uitgegaan van een vereffening van 2 miljard op 4,3 miljard vastleggingen of 46,5%, dan is dit een hoog vereffeningsritme wat wijst op vele kleine projecten en/of projecten die reeds voorzien (in de schuif lagen) waren.

Nu zijn kleine projecten niet per definitie fout, maar van een degelijk impulsprogramma mogen toch grote en belangrijke impulsen, gespreid over meerdere jaren, verwacht worden.
Ik vrees dat er wordt voorbijgegaan aan het gegeven dat reguliere uitgaven gedekt dienen te worden door de reguliere kredieten.
Dat bv het kasteel van Heers met 10 miljoen relancemiddelen (bron: De Tijd van 14 mei 2021) wordt gerestaureerd, bevoegdheid van u, minister van Begroting en Erfgoed, is tekenend voor een beleid van financiering van reguliere uitgaven met extra reguliere éénmalige middelen.
Dat kan niet, dat kunnen wij als Vlaams Belang niet goed keuren!

Financieel beheer:
Tot slot, mijnheer de minister, wil ik mijn bezorgdheid uiten over de oplopende schuld van de Vlaanderen.
In 2020 bedraagt de toename van de geconsolideerde bruto-schuld 6,105 miljard bedraagt.
Voor 2021 bedraagt de uiteindelijke netto toename van de geconsolideerde schuld (dus all-in) 7,578 miljard.

Verrekend naar de impact op de Maastrichtnorm is er een globale schuld van de Vlaamse Gemeenschap van 25,183 miljard. En zelfs dan zijn we e r nog niet. De totale financieringsbehoefte klokt af op 8,433 miljard.
Zijn we er dan? Ja, in de utopie van een EU-betaling van 1, 048 miljard. Nee, als de EU doet wat ze zegt en een schijf van 13% stort, en dan komt er nog ruim 750 miljoen bij.

De totale geconsolideerde schuld van de Vlaamse Gemeenschap bedraagt maar liefst 26,772 miljard euro! Maar het kan, en zal, hoger uitkomen. Niet voor niets is ook het Rekenhof hierover uiterst bezorgd.

Voor de toename is inderdaad de coronacrisis verantwoordelijk, maar stellen dat dit de impact is van de coronacrisis is te eenvoudig want er is meer.
Dit is het nieuwe mantra van de regeringen zowel Vlaams als federaal: Alles is de schuld van corona. De ultieme reductio ad coronum. Ik ga daar niet mee akkoord.

Bij het opstellen van de begroting 2021 initieel ging de Vlaamse regering uit van een netto beleidsruimte waarbij zij, in ongewijzigd beleid, een tekort aanvaardde van – 1,233 miljard.
Bij dit tekort aanvaardde u een bijkomend tekort van 1,656 miljard, wat voor 549 miljoen werd gecompenseerd met nieuwe lasten/besparingen waarvan de afschaffing Woonbonus en het Duo-legaat de bekendste zijn.
U start dus al met een handicap, of ik verbeter mij, een tekort, van afgerond 2,4 miljard.

En daar komt dan de impact van COVID-19 en het sociaal akkoord Zorg bovenop.
Dit werd voorzien via een amendement van de regering ten belope van 991 miljoen euro, waarvan 700 miljoen provisie COVID-19 en 291 miljoen provisie Zorg.
Het, overigens zeer terechte, akkoord Zorg was steeds ingeschat op 570-580 miljoen, maar doordat er slechts 286 miljoen initieel was voorzien was een bijkomende provisie noodzakelijk. Hoe goed ik het Zorg akkoord ook vind, goed financieel beheer is het niet!?

Dit Zorgakkoord is meer dan terecht! En er staan nog belangrijke groepen van mensen met lage lonen, misschien wel de laagste, in de vuurlinie van COVID-19. Bv de schoonmakers, die vaak ook extern personeel zijn.

Goed bestuur zou evenwel zijn om het sociaal akkoord Zorg niet te voorzien via provisies, maar wel via de reguliere kredieten en daar, binnen die reguliere kredieten, te compenseren. Goed bestuur zou zijn om dat zogezegd nieuw beleid, dat een schuldbeleid is, on hold te zetten.

Indien deze werkwijze was gevolgd dan had de aangroei van de schuld kunnen beperkt worden.

Het is en blijft de achillespees van deze Vlaamse regering:
Het onvermogen om binnen constant, of ongewijzigd, beleid te blijven en nieuw beleid te financieren via compensatie binnen de reguliere kredieten.